Anlaşmalı Boşanma mı? Çekişmeli Boşanma mı?

bosanma avukati
bosanma avukati

Boşanma davası açmaya karar veren kişinin, karar vermesi gereken önemli bir başka konu daha vardır.

“Davasını anlaşmalı olarak mı; yoksa çekişmeli olarak mı açacaktır”

Bilindiği üzere, uygulamada boşanma davaları arasındaki ilk ayrım, davanın anlaşmalı mı yoksa çekişmeli mi olduğudur.

Toplumda bu iki boşanma türü arasındaki tek ayrımın, taraflarca hazırlanan herhangi bir protokolün imzalanabilmesi durumunda boşanmanın anlaşmalı olarak, imzalanamaması durumunda ise çekişmeli olarak sağlanacağı yönünde bir düşünce mevcuttur. Fakat bu düşünce doğru değildir.

Boşanmanın taraflarca hazırlanan ve imzalanan protokol doğrultusunda gerçekleşebilmesi için, ilk olarak tarafların evli olarak 1 yılı doldurmuş olması gerekmektedir. Bunun yanında, söz konusu protokolde akla, ahlaka veya hukuka aykırı bir madde bulunması ve her konuda anlaşmaya varılmış olması gibi durumların bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu konulardan aşağı kısımda daha ayrıntılı olarak bahsedeceğiz.

Bu temel yanılgı yüzünden anlaşmalı olarak açılan birçok dava çekişmeli olarak devam etmekte ve sonlanmaktadır. Fakat burada da yanılgıya düşülmemesi gerekmektedir. Zira şartların sağlanmamış olmasına rağmen anlaşmalı olarak açılan her dava çekişmeli olarak devam etmemektedir. Anlaşmalı boşanma davasını çekişmeli boşanma davasına dönüştürebilmek için birtakım işlemlerin süresi içinde yapılması gerekmektedir. Aksi halde davanın reddedilmesine varan aleyhe sonuçlar doğmaktadır.

Özetle, günümüzde anlaşmalı olarak açılan birçok dava çekişmeli olarak sonlanmakta; çekişmeli olarak açılan birçok dava da anlaşmalı olarak sonlanmaktadır. Üstelik davalar arasındaki bu dönüşüm de kendi kendiliğinden gerçekleşmemektedir. Bu sebeple yukarıda da bahsettiğimiz üzere, boşanma davası açmaya karar veren kişinin karar vermesi gereken önemli bir başka konu daha vardır.

“Davasını anlaşmalı olarak mı; yoksa çekişmeli olarak mı açacaktır?”

Bu yazımızda bu iki tür boşanma davasının özelliklerini ve aralarındaki farkları inceleyeceğiz.

Anlaşmalı Boşanma Nedir ve Nasıl Olur?

Anlaşmalı boşanma davası yalnızca eşlerin kendi aralarında anlaşması şeklinde düşünülmemelidir. Kendi aralarında eşlerin her konuda anlaşması gerektiği gibi, aşağıdaki şartları sağlamaları halinde anlaşmalı boşanma davası açarak boşanabilmeleri mümkündür:

  • Tarafların evliliği 1 yılı doldurmuş olmalıdır.
  • Taraflar mahkemeye beraber başvurmuş olmalı, ya da bir tarafın davasını diğer taraf kabul etmelidir.
  • Taraflar boşanmaya bağlı maddi ve manevi her konuda anlaşmış olmalıdır.
  • Anlaşma şartlarında akla, ahlaka veya hukuka aykırı bir madde bulunmalıdır.
  • Hâkim anlaşma şartlarını uygun bulmalıdır.

Bu şartlara ek olarak belirtilmesi gereken en önemli konu ise boşanma protokollerinin doğru hazırlanmasıdır. Anlaşmalı boşanma protokolü, taraflar arasındaki uzlaşma konularını içeren önemli bir hukuki metindir. Yanlış hazırlanan boşanma protokolleri çok sayıda yeni davaya sebep olabilmektedir. Bu yüzden protokolleri bir boşanma avukatı ile hazırlamak önemlidir.

Bu şartları sağlayan taraflar anlaşmalı boşanma davası açarak boşanabilirler. Anlaşmalı boşanma davaları kısa sürede sonuçlanmaktadır. Bu sayede taraflar süreçten daha az yıpranmakta ve yeni hayatlarına daha kolay adapte olabilmektedirler.

Anlaşmalı boşanma davalarında tanık gerekmemesi de anlaşmalı boşanmanın tercih edilme sebeplerindendir. Evlilik birliğinin sarsılması konusunda taraflar mutabık olduğu için başka bir tanık ve delil aranmamaktadır.

Çekişmeli Boşanma Nedir ve Nasıl Olur?

Çekişmeli boşanma, tarafların boşanmaya bağlı konuların tamamında anlaşamadıkları veya iki tarafın da aynı anda boşanmak istemediği durumlarda açılan boşanma davasıdır. Kanun koyucu tarafından TMK M. 166/3. fıkrasında yapılan tanım dışındaki bütün boşanma davaları, çekişmeli boşanma olarak adlandırılmaktadır.

Boşanma kararı alırken hemfikir olmayan ve boşanmaya bağlı konularda anlaşamayan tarafların çekişmeli boşanma davası açmaları gerekmektedir. Bu konu çok önemlidir. Zira aksi durumda yapılan hatadan dönülmesi ve anlaşmalı olarak açılan davanın çekişmeliye döndürülmesi hem taraflara zaman kaybettirecek hem de fazladan birçok işlem yapılması gerekecektir.

Çekişmeli boşanma davası açmak isteyen tarafın, boşanma sebebini özel boşanma sebepleri (TMK M. 161-165) veya genel boşanma sebeplerinden (TMK M. 166) birine veya birkaçına istinaden açmalıdır. Resmi nikah tarihinin üzerinden bir yıl süre geçmedikçe anlaşmalı boşanma davasının açılamadığını belirtmiştik. Ancak bir günlük evliyken bile çekişmeli boşanma davası açılabilmektedir. Çekişmeli boşanma duruşmalarına eşlerin katılmaları mecburi değildir.

Çekişmeli boşanma davası açılırken yazılan dilekçe çok önemlidir. Boşanma dilekçesi, boşanma davasının süreç ve sonucunu doğrudan etkileyecektir. Anlaşmalı boşanmaların protokollerinin hazırlanmasında boşanma avukatının önemini yukarda belirtmiştik. Hal böyleyken, çekişmeli boşanma davalarında dilekçenin hazırlanması ve davanın açılması sürecinde boşanma avukatı ile çalışılmadan sorunsuz boşanabilme düşüncesi gerçek dışı bir ihtimaldir.

Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Zamanda Sonuçlanmaktadır?

Tecrübeli bir boşanma avukatı ile hazırlanan doğru ve açık bir dilekçe, davanın doğru mahkemede açılması, delillerin hazırlanma ve sunulmasının ardından, avukatın takibiyle çekişmeli boşanma davasının 4-6 celse arasında sonuçlanması mümkündür.

Avukat takibinde başlamayan ve avukat tarafından yönetilmeyen davalar, aksaklıklara yol açmakta ve hukuki prosedürlerin yanlış yürütülmesi sonucunda 4-5 yıla kadar uzamaktadır.

Çekişmeli Boşanma Davası Anlaşmalı Boşanma Davasına Dönebilir Mi?

Boşanma tarafları, çekişmeli boşanma davası açıldıktan sonra, boşanmaya bağlı maddi manevi her konuda anlaşmaya varırsa, anlaşma protokolü hazırlayarak mahkemeye sunabilmektedirler. Boşanma davasına bakan hâkimin de kararıyla, çekişmeli boşanma davası anlaşmalı boşanma davasına dönebilmektedir. Bu duruma uygulamada çok sık rastlanmaktadır.

Boşanma Davası Açılırken Gereken Evraklar ve Başvurulan Mahkeme

Boşanma davası açmak isteyen tarafın, boşanma talebini ve sebebini açıkça ifade ettiği dilekçesi, ekler ve deliller ile Aile Mahkemesine dava açması gerekmektedir. Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri devreye girmektedir ve boşanma davalarının takibini yapmaktadır.